piątek, 20 maja 2011

Orla energia?

A czemu Orlen? Ponieważ my, Polacy, lubim symbole.
Nazwa Orlen nawiązuje do wyrazu orzeł, który oznacza świętego ptaka Polaków. W rzeczywistości jednak w sposób dość ostentacyjny ucieka od języka polskiego. Nie musi to być złe, ale trzeba to zauważyć.
Ostentacja polega przede wszystkim na tym, że mamy podstawę Orl-, jak w formie miejscownika (albo przymiotnika). Niby patriotycznie, ale w mianowniku jest orzeł.
Widział ktoś jednak koncern Orzeł? Nie, bo nikt nie miał odwagi promować nazwy osadzonej w lokalnym języku. A można mieć odwagę? Zapytajcie Japończyków i Koreańczyków.
Ostatecznie mamy jednak Orlen, któremu do orlej podstawy dodano energetyczny przyrostek.

środa, 18 maja 2011

Cepeen

Nazwa Orlen ma pewien mankament już na starcie.
Powstała po połączeniu Petrochemii Płock z Centralą Produktów Naftowych w roku 1999.
Pierwsza z tych nazw nic istotnego do nazewnictwa nie wnosi, druga znaczy CPN. Kto żył przed tym rokiem, wie, co to znaczy. A jeśli ktoś żył jeszcze za komuny, wie o wiele więcej, choć być może wiedza miesza mu się ze wspomnieniami.
Tak czy siak słowo cepeen w tamtych czasach oznaczało stację benzynową. Innych nie było, tym samym więc oznaczało miejsce, w którym uzyskiwało się możliwość poruszania się samochodem.
Samochód, każdy to przyzna, sprawia wolność poruszania się. A wolność to dobro zabronione w krajach totalitarnych.
Tak oto CPN był niemalże symbolem wolności, choć niechcący. Szkoda tylko, że w roku 1999 komuś to się nie zrozumiało.

poniedziałek, 16 maja 2011

Dwa razy x

W branży petrochemicznej numerem jeden jest ExxonMobil (pisany też z odstępem).
Nazwa powstała z połączenia dwu innych. Drugi jej składnik jest pochodzenia łacińskiego - mobilis znaczy w tym języku «ruchomy, szybki». Znaczenie jak znalazł dla motoryzacji. Z tego łacińskiego źródła powstało angielskie mobile, które w nowszych czasach przybrało znaczenie «telefon komórkowy».
Pierwsza część nazwy powstała w roku 1973 i jest to nazwa do której stworzenia zaprzęgnięto komputer. Nowa nazwa miała nawiązywać do nazwy Esso, ta bowiem z pewnych zawiłych prawnych przyczyn nie mogła być używana we wszystkich stanach USA. W końcu spośród 10 tys. komputerowo obmyślonych nazw wyselekcjonowano 6, a z nich wybrano Exxon, krótką, z charakterystycznym podwojeniem x, tym samym łatwo rozpoznawalną, łatwą do zapamiętania i zapisu.
W roku 1999 obie firmy się połączyły, a o skutkach nazewniczych była mowa w pierwszym zdaniu.