sobota, 9 lipca 2011

Od paproci po ogromne drzewo

Wodna paproć? Np. salwinia. Skąd nazwa? Od Antonia Marii Salviniego (1633–1729). Kim był? Botanikiem z Florencji.
A Raimondo di Sangro (1710-1771) co mógł dać światu? Wiele, a będąc księciem San Severo dał nazwę sansewieria. Z tej rośliny mamy włókna, które służą do produkcji lin i sieci.
A jeśli ktoś jest światłym Indianinem z plemienia Czirokezów, na co może liczyć? Na to, że od jego imienia Sequoyah (1760/70-1843) powstanie wyraz pospolity sekwoja oznaczający olbrzymie i długowieczne drzewo.
Jak widać na dobrze zadane pytania padają trafne odpowiedzi.

czwartek, 7 lipca 2011

Szybka przewaga na wirażu?

Jeśli się nie ma pieniędzy na samochody Aston Martin, można być przynajmniej bogatym w wiedzę na ich temat.
Modele tej firmy noszą nazwy Rapide, Vantage, Virage – nazwy wyrafinowane w swojej prostocie, bo są wyrazami pospolitymi przetransponowanymi do grupy nazw własnych, a znaczą kolejno «szybki; przewaga, korzystna pozycja; wiraż». Pierwsza i trzecia z tych nazw to słowa francuskie, druga jest słowem angielskim, ale też francuskiego pochodzenia. Jak widzimy, znowu skorzystano ze skojarzenia znanego u nas jako elegancja-Francja.
Jest też model DBS, którego nazwa pochodzi od inicjałów Davida Browna, który kupił firmę w roku 1947. Później była całą seria modeli od DB1 do DB9, skoro więc seria cyfr się skończyła, pojawiło się S, które zapewne ma się kojarzyć ze słowami sport, super.
Samochody te są ostentacyjnie luksusowe, ale nazwy – jak widzimy – operują raczej subtelnymi sposobami oddziaływania na wyobraźnię.

wtorek, 5 lipca 2011

Raffles, Robin, Rudbeck i królowa Klaudia

Nazwy roślin od imion osób są – jak już wiadomo – liczne, a na literę R są takie: raflezja, robinia, rudbekia i jeszcze jedna, śliwkowa.
Bukietnica, czyli raflezja, tym się wyróżnia najpierw, że jeden z jej gatunków ma największe kwiaty na świecie. Następnie zaś może się pochwalić nazwą, która pochodzi od nazwiska brytyjskiego administratora Indii Wschodnich i założyciela Singapuru Thomasa Stamforda Rafflesa (1781–1826).
Robinia znana nam jest jako akacja. Puryści botaniczno-językowi powiadają, że to błędnie użyta nazwa, ale w języku potocznym jednak jest akacja, a robinii nie ma. Dla nas w tym kontekście ważne jest nazwisko botanika francuskiego Jeana Robina (1550–1629).
A czymże się zasłużył szwedzki lekarz Olaf Rudbeck Starszy (1630–1702)? Otóż odkrył naczynia limfatyczne. Poza tym uważał, ze Atlantyda była w Szwecji. Jego rodak Karol Linneusz upamiętnił go skuteczniej, nazywając jego nazwiskiem roślinę ozdobną, którą znamy jako rudbekię.
Można zapytać, co tu robi królowa Klaudia i co może mieć wspólnego ze śliwkami? Klaudia Francuska (Claude de France, 1499–1524) była pierwszą żoną króla Francji Franciszka I. Królowa Klaudia to po francusku reine Claude, co wymawia się [renklod].

niedziela, 3 lipca 2011

Litery i cyfry

O pochodzeniu nazwy Audi już było, teraz pora na objaśnienie nazw poszczególnych modeli.
W tej dziedzinie mamy prawdziwie niemiecki porządek, bo samochody tej firmy o nadwoziu typu sedan/combi nazywają się według prostego schematu: litera A i cyfra, np. A4. A im wyższa cyfra, tym większy samochód. SUV-y tej marki nazywane są zgodnie z tym samym schematem, tylko z literą Q. Do nazwy podstawowej dodawane są elementy uzupełniające, ale zawsze czytelne, np. Sportback, allroad, quattro (dwa ostatnie pisane małymi literami).
Ten zmyślny sposób nazywania stosowany jest od roku 1994, wcześniej były nie dość charakterystyczne nazwy cyfrowe, np. 80, 100.
Oprócz tego są jeszcze sportowe R8 i TT. Ostatnia nazwa pochodzi od wyścigu Tourist Trophy, który odbywa się na wyspie Man.